F.8.5.1. Basit Makineler
Önerilen Süre: 10 ders saati
Konu / Kavramlar: Sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem, çıkrık, basit makinelerin kullanım alanları
F.8.5.1.1. Basit makinelerin sağladığı avantajları örnekler üzerinden açıklar.
a. Basit makinelerden, sabit makara, hareketli makara, palanga, kaldıraç, eğik düzlem ve çıkrık üzerinde durulur.
b. Dişli çarklar, vida ve kasnakların da birer basit makine olduğu görsellerle belirtilir, ayrıntıya girilmez.
c. Basit makinelerde işten kazanç olmadığı vurgulanır.
ç. Matematiksel bağıntılara girilmez.
Kazanım Bileşenleri:
- Basit makine kavramını tanımlama
- İş yaparken ‘kuvvetten kazanç’ kavramını açıklama
- İş yaparken 'kuvvetten kayıp' kavramını açıklama
- İş yaparken ‘yoldan kazanç’ kavramını açıklama
- İş yaparken ‘yoldan kayıp’ kavramını açıklama
- Bazı basit makinelerin uygulanan kuvvetin yönünü değiştirdiği belirtme
- Sabit makarayı tanımlama
- Sabit makarada giriş kuvvetini gösterme
- Sabit makarada çıkış kuvvetini gösterme
- Sabit makarada uygulanan kuvvetin aldığı yolu gösterme
- Sabit makarada yükün aldığı yolu gösterme
- Sabit makarada giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişkiyi açıklama
- Sabit makarada yükün ve uygulanan kuvvetin aldığı yolların eşit olduğunu açıklama
- Sabit makarada işten kazanç olmadığını açıklama
- Hareketli makarayı tanımlama
- Hareketli makarada giriş kuvvetini gösterme.
- Hareketli makarada çıkış kuvvetini gösterme.
- Hareketli makarada yükün aldığı yolu gösterme
- Hareketli makarada uygulanan kuvvetin aldığı yolu gösterme
- Hareketli makarada giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişkiyi açıklama
- Hareketli makarada yükün ve uygulanan kuvvetin yarısı kadar yol aldığını açıklama
- Hareketli makarada işten kazanç olmadığını açıklama
- Palangayı tanımlama
- Palangada giriş kuvvetlerini gösterme
- Palangada çıkış kuvvetlerini gösterme
- Palangalarda yükün aldığı yolu gösterme.
- Palangalarda uygulanan kuvvetin aldğı yolu gösterme.
- Palangada giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişkiyi açıklama
- Palangalarda yükün ve uygulanan kuvvetin aldığı yol arasıdaki ilişkiyi açıklama
- Palangada işten kazanç olmadığını açıklama
- Palangada giriş ve çıkış kuvvetlerini hesaplama.
- Eğik düzlemi tanımlama
- Eğik düzlemde giriş kuvvetlerini gösterme.
- Eğik düzlemde çıkış kuvvetlerini gösterme
- Eğik düzlemde yükün yere göre aldığı yolu gösterme
- Eğik kuvvetin aldığı yolu gösterme
- Eğik düzlemde taşınan yük ile uygulanan kuvvet arasındaki ilişkiyi matematiksel olarak açıklama
- Eğik düzlemde yükün ve kuvvetin aldığı yol arasıdaki ilişkiyi açıklama
- Eğik düzlemde işten kazanç olmadığını açıklama
- Eğik düzlemde taşınan yük ile uygulanan kuvvet arasındaki ilişki ile ilgili problem çözme
- Vidayı tanımlama
- Vidada giriş kuvvetlini gösterme
- Vidada çıkış kuvvetlini gösterme
- Vidada yük kolunu tanımlama
- Vidada kuvvet kolunu tanımlama
- Vidada yük kolu ve kuvvet kolu arasındaki lişkiyi açıklama
- Vidada giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişkiyi açıklama
- Vidada işten kazanç olmadığını açıklama
- Vidalarda yük kolu ve kuvvet kolu arasındaki ilişki ile ilgili problem çözme
- Kaldıracı tanımlama
- Kaldıraçlarda giriş kuvvetlerini gösterme.
- Kaldıraçlarda çıkış kuvvetlerini gösterme
- Kaldıraçlarda yük kolunu tanımlama
- Kaldıraçlarda kuvvet kolunu tanımlama
- Yük kolunun aldığı yolu gösterme
- Kaldıraçlarda yük kolu ve kuvvet kolu arasındaki lişkiyi açıklama
- Kuvvet kolunun aldığı yolu gösterme
- Kaldıraçlarda giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki matematiksel ilişkiyi açıklama
- Kaldıraçlarda işten kazanç olmadığını açıklama
- Destek noktasının konumuna göre kaldıracın işleyişinin nasıl değiştiğini açıklama
- Kaldıraçlarda giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişki ile ilgili problem çözme
- Desteğin arada olduğu kaldıraçları örneklerle açıklama
- Kuvvetin yük ile destek arasına uygulandığı kaldıraçları örneklerle açıklama
- Yükün arada olduğu kaldıraçları örneklerle açıklama
- Çıkrığı tanımlama
- Çıkrığın giriş kuvvetlerini gösterme
- Çıkrığın çıkış kuvvetlerini gösterme
- Çıkrığın yük kolunun tanımlama
- Çıkrığın kuvvet kolunu tanımlama.
- Çıkrıkta yük kolu ve kuvvet kolu arasındaki ilşikiyi açıklama
- Çıkrıkta giriş ve çıkış kuvvetleri arasındaki ilişkiyi açıklama
- Çıkrıkta işten kazanç olmadığını açıklama
- Çıkrıkta taşınan yük ile uygulanan kuvvet arasındaki ilişki ile ilgili problem çözme
- Dişli çarkları tanımlama
- Dişli çarklarda diş sayısı dönme sayısı arasındaki ilişkiyi açıklama
- Dişli çarklarda yarıçap ile dönme sayısı arasındaki ilişkiyi açıklama
- Dişli çarklarda merkezleri aynı olan iki çarkın aynı yönde ve aynı tur sayısında döndüğünü açıklama
- Dişli çarklarda dişleri temas halinde olan iki çarkın zıt yönde hareket ettiğini gösterme
- Dişli çarklar ile ilgili problem çözme
- Dişli çarklarda işten kazanç olmadığını açıklama
- Kasnakları tanımlama
- Kasnaklarda yarıçap ile dönme sayısı arasındaki ilişkiyi açıklama
- Düz bağlı kasnakların dönme yönlerini bulma
- Kasnaklarda merkezleri aynı olan iki kasnağın aynı yönde ve aynı tur sayısında döndüğünü açıklama
- Çapraz bağlı kasnakların dönme yönlerini bulma
- Kasnaklarda yarıçap ile dönme sayısı arasındaki ilişkiyi açıklama
- Kasnaklarda işten kazanç olmadığını açıklama
- Kasnaklarla ilgili problem çözme
F.8.5.1.2. Basit makinelerden yararlanarak günlük yaşamda iş kolaylığı sağlayacak bir düzenek tasarlar.
Öncelikle tasarımını çizimle ifade etmesi istenir. Şartlar uygunsa üç boyutlu modele dönüştürmesi istenebilir.
Kazanım Soruları:
- Sabit makaranın günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Hareketli makaranın günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Palanganını günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Eğik düzlemin günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Vidanın günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama
- Kaldıraçların günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Çıkrığın günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Dişli çarkların günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama
- Kasnakların günlük hayatta hangi durumlar için kullanıldığını örneklerle açıklama.
- Basit makinelerden yararlanarak günlük yaşamda iş kolaylığısağlayacak bir düzenek tasarlarma